Bu içeriğimiz Kürşad Uğurlu tarafından İçerikmatik Blog için yazılmıştır.
Kürşad Uğurlu, SEO uzmanı olarak hâlihazırda Inveon şirketinde çalışmaktadır. Daha önce SEO stratejileri ile ilgili dikey içerik projelerinin içerisinde yer almış, çeşitli şirketlerde SEO uzmanı olarak çalışmıştır. Ağırlıklı olarak teknik SEO, kurumsal içerik yönetimi, SEO içerik düzenleme gibi konularda optimizasyon süreçlerini yönetmiştir.
Arama motorlarının çalışma prensibi ilk bakışta anahtar kelime analizi ve dış bağlantı(backlink) sayısı gibi birkaç maddeye dayandırılsa da gerçekte birçok faktör bulunur.
Bu noktada Google’ın arama deneyimini daha iyi hâle getirebilmek amacıyla bazı güncellemeleri kısaca özetlemek gerekir.
Temel güncellemelere atılacak kısa bir bakış, Google’ın arama algoritmalarından çıkarmak istediği ana noktaların çok daha görünür olmasını sağlayacaktır.
Google’ın Bazı Algoritma Güncellemeleri
Google’ın geçmiş güncellemelerindeki yenilikleri incelediğimizde hepsinin ortak bir noktası olduğunu fark ederiz: Kullanıcı deneyimini iyileştirebilmek için spam ve kalitesiz içerikleri ortadan kaldırmak. Dolayısıyla arama motoru güncellemelerinin asıl amacının kullanıcılar ile daha doğru arama sonuçlarını bir araya getirmek olduğu söylenebilir.
Google’ın 2019’dan bu yana uygulamaya almış olduğu güncellemelerin birçoğu da bu amaca yöneliktir.
Gelen her güncelleme, arama motoru sonuç sayfasındaki kalitesiz ve spam içerikleri ortadan kaldırmaya, kullanıcıların aramakta oldukları sonuçları kısa sürede bulmalarını sağlamaya çalışmaktadır.
Google Panda Güncellemesi
2011 yılında gerçekleştirilen ve Panda olarak anılan Google güncellemesinin temel amacı, kullanıcıların yanıltıcı sonuçlarla karşılaşmalarını önlemektir.
Bu doğrultuda Google Panda güncellemesi düşük kaliteli, kopya ya da spam içerikli web sitelerini cezalandırdı. Yüksek kaliteli ve özgün içeriklere sahip olan web sitelerinin otorite skorlarını ise artırarak onları arama sonuçlarında daha üst sıralara taşıdı.
Google Penguin Güncellemesi
2012 yılında uygulamaya alınan Google Penguin güncellemesi, spam dış bağlantılar ile organik büyüme amaçlayan web sitelerini hüsrana uğrattı. Bu güncelleme, web sitelerinin backlink profillerini analiz ederek spam ve düşük kaliteli bağlantılara sahip olan işletmeleri cezalandırmayı amaçladı. Bunun aksine ilgili ve yüksek kaliteli dış bağlantılara sahip web siteleri, karşısına daha fazla kullanıcı çıkarılarak ödüllendirildi.
Google Penguin güncellemesi aynı zamanda Black Hat SEO çalışmalarına karşı açılmış bir savaş niteliğindeydi. Güncelleme, arama motorlarını yanıltarak organik büyüme elde etmeyi amaçlayan işletmelerin kötü niyetli tekniklerini analiz etmeye odaklandı ve arama motoru sonuç sayfasının daha doğru sonuçlar ortaya çıkarmasını sağladı.
Google Hummingbird Güncellemesi
Google Hummingbird güncellemesinin temel amacı da diğer güncellemeler gibi kullanıcıların daha doğru arama sonuçlarına ulaşmasını sağlamaktır.
2013 yılında hayatımıza giren Hummingbird, daha uzun kuyruklu anahtar kelime sorgularını odağa alarak kullanıcıların karşısına daha ilgili ve doğru sonuç sayfaları çıkarmaya odaklanmıştır.
Hummingbird güncellemesi, gün geçtikçe artan mobil cihaz kullanımını da göz önünde bulundurarak mobil cihazlar ve sesli aramalara daha iyi yanıt verebilecek şekilde tasarlandı.
Google Pigeon Güncellemesi
2014’te uygulamaya konulan ve arama motorunun yerel(lokal) bazlı arama eylemlerinin derinliğini daha iyi anlaması amacıyla yayınlanan güncelleme, Google Pigeon güncellemesi olarak adlandırılır. Bu güncelleme ile birlikte:
- Yerel aramalar, arama motorlarında daha önemli oldu. Bu, güncellemeden sonraki süreçte Google’ın yerel hizmet ve işletme hesaplarının arama motorundaki varlığına daha fazla önem vereceğine işaret etmekteydi.
- Lokal aramalar aracılığıyla görüntülenme ve tıklama sayılarını artırmak isteyen işletmeler için SEO, çok daha önemli hâle geldi. Bunun asıl sebebi, Google’ın yerel işletmeleri web sitelerini daha iyi optimize etmeleri için teşvik etmesiydi.
- Arama sorgularındaki yerel sonuçlar geçmişe oranla çok daha iyi sonuçlar vermeye başladı. Kullanıcılar tarafından yapılan ilgili sorgulara arama motoru, kullanıcının bulunduğu bölgeyi de hesaba katarak yanıt vermeye başladı.
Google Bert Güncellemesi
Google Bert güncellemesi 2019 yılında duyuruldu.
Bert, kullanıcıların arama sonuçlarındaki dil yapılarını daha detaylı bir şekilde değerlendirmeyi ve karmaşık sorgulara daha doğru yanıtlar verebilmeyi amaçladı.
Bu güncelleme ile birlikte Google;
- Kullanıcı sorgularını karmaşık dil yapılarını bulundurarak değerlendirebilmeye,
- Anahtar kelimeleri bağlam ve kapsamları ile ele alabilmeye,
- Soru cümlelerini daha detaylı biçimde analiz edebilmeye,
- Ve son olarak kullanıcıların gerçek ihtiyaçları hakkında daha detaylı fikirler üretebilmeye başladı.
Güncellemeler sonrasında içeriklerin nasıl ele alınması gerektiğiyle ilgili bilgi almak isterseniz “Google Çekirdek Algoritma Güncellemeleri Sonrasında İçerik Stratejisi Nasıl Ele Alınmalı?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Bazı Arama Motoru Optimizasyonu Teknikleri
Arama motorlarının güncelleme mantığına da değişiyor. Artık arama motorları içerik kalitesini artırmayı amaçlayan güncellemelerin yanı sıra kullanıcıların arama motoru ağındaki deneyimlerini iyileştirmeye de odaklanıyor.
Bu doğrultuda güncel Google update’leri; farklı cihazlardaki web görünümü iyileştirmeleri, web site hız skorları, giyilebilir teknoloji bağlantıları, yardımcı ve entegre programlar, alışveriş deneyimleri gibi farklı metriklere odaklanmış durumda.
Böylece yalnızca arama sorgusu-arama sonucu metriğine odaklanan arama motoru çalışma prensipleri hayatımızdan çekilmiş; artık kullanıcıların web serüvenleri boyunca aldıkları her aksiyonu göz önünde bulunduran, alışverişten cihaz türüne dek tüm faktörleri değerlendirerek kullanıcılara daha kişiselleştirilmiş deneyimler sunabilen algoritmalar yürürlüğe girmiştir.
Web Sayfalarının Mobil Uyumluluğu ve Sayfa Yüklenme Hızının Önemi
Güncel veriler ışığında söylenebilir ki kullanıcıların %70’ten fazlası arama motorlarını mobil cihazlar aracılığıyla kullanıyor. Bu durumun farkında olan arama motorları, yaptıkları güncellemeler sayesinde her geçen gün web sitelerinin mobil uyumluluklarına daha fazla önem veriyor.
Mobil cihazlarla entegre biçimde çalışabilen web siteleri, kullanıcıların tepkilerine daha hızlı yanıtlar verebiliyor. Ayrıca kullanıcıların sayfa yükleme anındaki bekleme sürelerini her geçen gün daha düşük bir seviyeye indirgeyebiliyor.
Sayfa yükleme hızı, Google’ın güncellemeleri doğrultusunda artık kesin bir sıralama faktörü olarak değerlendiriliyor. Core Web Vitals başlığı altında Google, özellikle mobil cihazlardaki web sitelerinin tepki sürelerini gerçek veriler doğrultusunda ölçüyor ve iyi skorlara sahip olan işletmeleri ödüllendiriyor.
Bu doğrultuda web sayfasındaki görsellerin yüklenme süreleri, kaydırma performansı ve tıklanabilir tuşların tepki verme hızı gibi birçok faktör artık arama motorları tarafından hayati öneme sahip metrikler olarak değerlendiriliyor.
Arama Motoru Algoritmalarının Vazgeçilmez Ölçü Birimi: Kaliteli İçerik
Arama motoru algoritmalarının uzun zamandır temel ölçme ve değerlendirme kriterlerinden biri olan kaliteli içerikler, her geçen gün daha detaylı bir şekilde incelenip değerlendiriliyor. Bu eylemin temel amacı, kullanıcıların doğru arama sonuçlarına ulaşabilmelerini sağlamak.
Yüksek kaliteli içerikler, kullanıcı sorgularının yanı sıra bu sorgularla alakalı olabilecek diğer alt başlık sorulara da yanıt verebilir hâle geldi. Peki, arama motorları içeriklerin kalitesini hangi yollara başvurarak ölçüyor?
Arama motorları her ne kadar sayfa içi kullanıcı hareketlerini ölçerek içerikleri değerlendiriyor olsa da ilgili sayfaların kaynak kodlarında bulunan birtakım gömülü kod blokları aracılığıyla da içeriklerin kalitesini ölçerler. Bu noktada web sitesi sahipleri, sayfalarında yayınlanan içerikler hakkında arama motorlarına daha detaylı bilgiler vererek içeriklerinin kaliteli olduğunu botlara bildirebilirler.
Bu bildiriler arama motorlarının E-E-A-T olarak adlandırılan; “Deneyim, Uzmanlık, Yetkinlik, Güvenilirlik” anlamına gelen ve içerik kalitesini değerlendirmek için kullanılan kriterleri çok daha hızlı bir şekilde ölçebilmesine yarar. E-E-A-T; arama motorunun web sayfalarında bulunan içerikleri değerlendirirken yazarın deneyimi, yetkinliği, uzmanlığı ve güvenilirliğini göz önünde bulundurması anlamına gelir.
Farklı bir şekilde söylemek gerekirse günümüzde arama motorları yalnızca içeriğin kalitesine değil, ilgili içeriği kaleme alan yazarların niteliklerini de ölçebilecek yetkinliğe ulaşmış durumdadır.
Kaliteli içerik oluşturmada yararlanabileceğiniz bir kılavuz isterseniz “Kaliteli Bir İçerik Oluşturmak İçin Takip Etmeniz Gereken Kontrol Listesi” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İçerik Optimizasyonunun Ötesi: Teknik SEO İyileştirmeleri
Arama motoru botlarının yalnızca web sayfalarında bulunan anahtar kelimeleri dikkate alarak sıralama skorlarını belirlediği fikri günümüzde popülerliğini ve doğruluğunu yitirmiş durumda. Artık anahtar kelime ve içerik bazlı değerlendirmelerin yanı sıra web site sağlığını ölçen birçok teknik değerlendirme ölçütü hem Google hem diğer arama motorları tarafından önemseniyor.
Bu doğrultuda Javascript ve CSS kaynaklarının kullanımı, URL yapıları, yapılandırılmış veri işaretleme, sayfa hızı ve görseller; arama motorları tarafından yakından incelenen teknik maddeler olarak sıralanabilir.
Teknik SEO çalışmalarının temelini oluşturan bu maddeleri kısaca inceleyelim:
SEO Dostu URL Yapıları
SEO dostu URL yapıları, sayfa içi anahtar kelime kullanımının bir parçası olarak düşünüldüğünde hem arama sorgusu-arama sonucu bağlantısını kuvvetlendirir hem ilk bakışta ilgili sayfaların kullanıcılar tarafından daha hızlı ve kolay anlaşılabilmesini sağlar. Bu doğrultuda ilgili sayfanın temel konusunu açıklayan, kısa ve Türkçe karakterleri içermeyen URL yapıları; teknik SEO çalışmalarının belki de ilk adımını oluşturur.
Schema İşaretleme Kullanımı
Yapılandırılmış veri işaretleme ya da schema markup verileri, arama motoru botlarına ilgili sayfalar hakkında daha detaylı bilgilerin verilmesini sağlayan kod bloklarıdır. Bu işaretlemeler aracılığıyla botlara sayfanın amacı ve yazarı, işletmenin tipi, numarası ve adresi, ürün bilgisi ve fiyatı gibi birçok bilgi verilebilir.
Schema markup işaretlemeleri aynı zamanda arama motorlarının SERP sayfalarının da kullanıcılara daha pratik bilgiler verebilmelerini sağlar. Örneğin ilgili schema verilerini kullanan bir e-ticaret sitesi, arama motoru sonuç sayfasında kullanıcılara ilgili sayfada bulunan ürünün kaç puan aldığını gösterebilir.
Görsel Optimizasyonu ve Sayfa Hızı
Görseller, bir web sayfasında bulunan ve genelde en çok boyutu kaplayan web ögeleridir. Teknik SEO çalışmalarının bir kolu da görselleri optimize ederek sayfa yüklenme hızının iyileştirilmesini amaçlar. İlgili çalışmalar, CDN kullanarak web sitesinde bulunan görselleri farklı bir sunucu üzerinden yayınlayabilir, gerekli atamalar aracılığıyla görselleri erken ya da geç yükleterek web sayfasının kullanıcılara daha hızlı yanıtlar vermesini sağlayabilir.
Görsel optimizasyonu, sayfa açılış hızını direkt olarak etkileyen bir madde olduğundan SEO çalışmaları için kritik önemdedir. Bu sebeple SEO uzmanları, web sitelerinde bulunan görselleri periyodik olarak Screaming Frog gibi toollar aracılığıyla yakından takip ederler. Screaming Frog, web sitesi içerisinde bulunan görsellerin boyutlarının yakından gözlemlenebilmesini sağlar.
PageSpeed Insights adı verilen farklı bir analiz aracı ise sayfa performansının daha yakından gözlemlenebilmesine olanak tanır. Bu tool sayesinde sayfa hızını olumsuz etkileyen birçok faktör hızlı bir şekilde raporlanabilir.
PageSpeed Insights gibi araçları düzenli aralıklarla kullanan ve sayfa hızının iyileştirilmesi için gereken aksiyonları vaktinde alan işletmeler, Google arama sonuçlarındaki varlıklarını çok daha kolay büyütebilirler.
Sayfa Performansının Yakından İncelenmesi
SEO ilk bakışta her ne kadar tek seferlik bir çalışma gibi görünse de arama motoru optimizasyonu çalışmalarının Google güncellemeleri gibi dinamik bir yapıya sahip olduğundan bahsetmiştik. Bu noktada teknik SEO çalışmalarının güncel yakalandığında ve periyodik takipler yapıldığında daha başarılı olacağını söyleyebiliriz. Sayfa performansını yakından incelemek, web sitesindeki teknik sorunların daha erken tespit edilebilmesini sağlar.
Sayfaların indexlenebilirliği, web sitesinin Core Web Vitals sorunları ve hemen çıkma oranı gibi birçok veri; Google Search Console ve Google Analytics gibi araçlar aracılığıyla yakından takip edilebilir. İlgili verilerin izlenmesi, SEO aksiyon planlarının da daha net ve planlı bir şekilde oluşturulabilmesine olanak tanır.
Örneğin web sitesine bağlı olan değerli bir web sayfasının kullanıcılar tarafından görüntülenebilmesi için arama motoru botları tarafından indexlenebilir olması gerekir. Bu noktada web sitesi sahipleri, ilgili sayfanın Google tarafından indexlenip indexlenmediğini Google Search Console aracını kullanarak öğrenebilir. Böylece alınması gereken bir aksiyon varsa hızlıca bunu planlayabilirler.
SEO Stratejilerinde Google Araçlarının Kullanımı ve Anahtar Kelime Stratejisi
SEO stratejilerini oluştururken gerçek kullanıcı verilerine dayalı araştırmalar yapmak gerekir. Bu tür araştırmalar kullanıcıların arama motoru ve web sayfaları içerisindeki hareketlerini daha net bir şekilde ölçebildiklerinden organik büyümeye katkı sağlayacak aksiyonların alınmasında oldukça önemlidirler.
Google Search Console ve Google Analytics araçları, direkt olarak Google tarafından kullanıma sunulan ve web sitesi sahiplerinin ellerindeki kullanıcı verilerini yakından izlemelerini sağlayan yardımcılardır.
Veriye dayalı SEO stratejilerinin tam kapsamlı şekilde kurulabilmesi için bu araçlar aracılığıyla birtakım önemli metriklerin yakından incelenmesi gerekir:
- Tıklama sayısı,
- Görüntülenme sayısı,
- Ortalama pozisyon,
- Tıklama oranı,
- Hemen çıkma oranı,
- Dönüşüm oranı,
- Önemli web verileri,
- Sayfa deneyimi,
- Mobil kullanılabilirlik,
- İçerik haritaları.
Google Search Console ve Google Analytics araçları sayesinde elde edilen bilgiler ışığında kurulan SEO stratejileri arama motorlarının çalışma mantığını daha yakından takip edebildiği için organik trafik büyüme planlarının kurulmasında oldukça etkilidirler. Bu araçlar aynı zamanda web sitesindeki indexlenen ve indexlenmeyen sayfaların, mobil uyumluluk hatalarının ve anahtar kelime pozisyon durumlarının da yakından gözlenebilmesine olanak tanır.
Bu nedenle matematiksel verilere dayanan gerçekçi SEO analizleri ortaya çıkarma konusunda Google Search Console ve Google Analytics araçlarının kullanımı neredeyse zorunludur.
Google araçlarının yanı sıra rakip analizi, anahtar kelime araştırması, site sağlığı ve backlink denetimi ve pozisyon takibi gibi diğer birçok SEO verisini tahmini düzeyde çekebilen toollar mevcut. Semrush, Ahrefs ve Moz gibi toollar bu noktada örnek olarak verilebilir.
Bu araçlar tıpkı arama motoru botları gibi internet sitelerini tarar ve SEO uzmanları için yorumlanabilir veriler ortaya koyarlar. Elde edilen tahmini veriler de etkili SEO stratejilerinin oluşturulmasında aktif olarak kullanılabilir.
SEO araçları konusunda detaylı bilgi için “Siteniz İçin Kullanmanız Gereken En İyi SEO Araçları Nelerdir?” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
SEO’nun Geleceği: Yapay Zekâ ve Yeni Teknolojiler
Hummingbird güncellemesi ile 2013 yılında her zaman yeni teknolojilere adapte olma eğiliminde olduğu hakkında ipuçları veren Google, bu yöndeki bakış açısını korumaya devam ediyor. Son zamanlarda hayatımıza giren ve 2023 yılında oldukça popüler hâle gelen yapay zekâ araçları da Google tarafından değerlendirilen yeni teknolojiler arasında.
Yapay zekâ araçları ilk bakışta web deneyiminin içerisindeki insan faktörünü ortadan kaldıran bir hamle yapmış gibi görünse de gerçek ve tekil kullanıcı odaklı deneyimlerin biricikliğine önem veren Google gibi arama motorları bu fikre katılmıyor gibi görünüyor. Çünkü son gelen Google güncellemeleri, arama motoru sonuç sayfalarından yapay zekâ araçlarına otomatik olarak ürettirilen kalitesiz içerikleri ortadan kaldırmaya yönelik aksiyonlar alıyor.
Bu noktada altı çizilmelidir ki Google ve diğer arama motorları, yapay zekâya dayalı teknolojilere karşı bir tutum sergilemiyor. Bunun aksine Google, yapay zekâya dayalı içeriklerin E-E-A-T ve diğer kalite kriterlerini karşıladıkları sürece arama motoru sonuç sayfalarında var olabileceklerini açıkladı.
“Google’ın sıralama sistemleri, E-E-A-T dediğimiz nitelikleri gösteren orijinal ve yüksek kaliteli içerikleri ödüllendirmeyi amaçlar. (…) İçeriğin oluşturulma şeklinden ziyade içerik kalitesine odaklanmamız, kullanıcılara yıllar boyunca güvenilir ve yüksek kaliteli sonuçlar sunmamızı sağlayan yararlı bir kılavuzdur.”
SEO Stratejilerinin Dinamik Yapısı ve Teknolojik Okuryazarlık
Her geçen gün haberini aldığımız arama motoru güncellemerine dayanarak arama motoru algoritmalarının dinamik bir yapıya sahip olduğunu açık bir şekilde söyleyebiliriz. Bu dinamik yapı hakkında fikirler üretmeye çalışan ve ürettiği fikirler doğrultusunda kurduğu stratejilerle web sitelerinin organik varlıklarını büyütmeyi amaçlayan SEO stratejilerinin de durağan bir yapıda olması beklenemez.
Bu sebeple web sitesi sahiplerinin ve özellikle SEO uzmanlarının teknolojik okuryazarlıklarının yüksek seviyede olması gerekir.
Etkili SEO stratejileri, arama motorlarının dinamik yapısı karşısında her zaman öğrenmeye açık, web’deki yenilikleri takip edebilir olmalıdır. Bu dinamik yapıyı takip eden aksiyon planları, arama motorlarının çalışma algoritmalarını yakından gözlemleyebilir ve harekete geçeceği zamanı doğru seçebilir.