301 yönlendirmeler bir web sitesinin URL ve sayfa yönetimi için hayati öneme sahip olan yönlendirmelerdir.
Bu yönlendirme biçimi; site açılımından site göçüne, URL değişikliklerinden index sorunlarının çözümüne kadar birçok önemli noktada kullanılır.
301 yönlendirmesinin olması gerektiği şekilde yapılmaması, web sitelerinin arama motoru botları tarafından görmezden gelinmesine neden olabilir. Bu ise web sitelerinin organik ve reklam performanslarını direkt olarak olumsuz etkiler.
Bu yazımızda 301 yönlendirmelerin ne olduğundan, nasıl kullanıldığından ve SEO açısından nasıl bir öneme sahip olduğundan söz edeceğiz.
Siz de 301 yönlendirme konusunun derinliklerine inmek, bu yönlendirme türünü daha yakından tanıyarak web sayfalarınızı uzmanlar kadar iyi yönetmek için yazımızdan faydalanabilirsiniz.
301 Redirect (Yönlendirme) Nedir?
301 Redirect ya da Türkçesiyle yönlendirme, web sayfalarının istenilen farklı sayfalara kalıcı olarak yönlendirilebilmesini sağlayan bir HTTP durum kodudur.
301 yönlendirme ile web sayfaları, kalıcı olarak belirtilen sayfalara yönlendirilir. 301 yönlendirmeler SEO uzmanları tarafından sıklıkla kullanılır. SEO aksiyonlarının birçoğunun içerisinde bu yönlendirme türüyle ilgili maddeler yer almaktadır.
301 yönlendirme, bazı durumlarda 302 redirect ile karıştırılabilir. Bu sebeple söz konusu bu iki yönlendirme türünün farkına işaret etmek gerekir.
301 yönlendirmeyi 302’den ayıran en önemli özellik, 301 redirect’in kalıcı olmasıdır. 302 yönlendirmeyse geçici yönlendirme anlamına gelir.
Ürün stoğunun tükenmesi gibi sayfanın belirli bir süre kapatılmasını gerektiren durumlarda genellikle 302 yönlendirme kullanılır. Bu yönlendirme türü, arama motoru botlarına söz konusu sayfanın bir süre kapalı kalacağını fakat daha sonra açılacağını söyler.
Fakat 301 yönlendirme; Google botlara eski sayfanın artık indexten çıkarılacağını, onun yerine belirtilen yeni sayfanın indexlenmesi gerektiğini iletir.
301 Yönlendirme Hangi Durumlarda Kullanılır?
301 yönlendirmenin çok fazla kullanım alanı olduğu söylenebilir. Fakat genel itibarıyla uzmanlar tarafından sıklıkla kullanılma sebepleri aşağıdaki gibidir:
- URL değişiklikleri,
- Sayfanın silinmesi,
- Site taşıma işlemleri,
- www – Non www,
- HTTP’den HTTPS’e geçiş,
- Birden fazla domain’in teke düşürülmesi.
Aşağıdaki başlıklarda 301 yönlendirme işleminin hangi tür durumlarda, ne şekilde kullanılması gerektiğini açıkladık ve dikkat edilmesi gereken noktalara değindik.
URL Değişiklikleri
301 yönlendirme aksiyonunun en sık kullanıldığı konu URL değişiklikleridir.
URL yazım hataları, URL yapı değişikliği, yanlış kategori belirtme vb. gibi durumlarda web sitesi yöneticilerinin URL değişikliği aksiyonu alması şarttır.
Fakat bu tür durumlarda eski URL’lerin artık var olmadıklarının arama motoru botlarına bildirilmesi gereklidir. Bu aksiyonun alınmaması, eski sayfaların da botlar tarafından taranmaya çalışılmasına neden olacak ve bu durum tarama bütçesini olumsuz etkileyecektir.
Bu noktada “Crawl Bütçesi Optimizasyonu: Arama Motorları Tarafından Nasıl Kullanılır?” adlı yazımızı inceleyebilir ve tarama bütçesi hakkında daha fazla bilgiye erişebilirsiniz.
Bu konuyu bir örnek ile açıklayalım:
- www.example.com/blog/Ev-Kredisi-Cekerken-Dikkat-Edilmesi-Gerekenler adlı sayfanın URL yapısında büyük harfler bulunmaktadır. Bu, SEO açısından istenmeyen bir durumdur. Bu nedenle sayfanın URL yapısının değiştirilmesi gerekir.
- Bu durumda web sitesinin altyapısı üzerinden ilgili konuma gelinir ve URL, www.example.com/blog/ev-kredisi-cekerken-dikkat-edilmesi-gerekenler olarak değiştirilir.
- Bu işlemin ardından panel üzerinden yönlendirme bölümüne gidilir.
- Yönlendirilecek adres kısmına eski URL, yönlenecek adres kısmınaysa yeni URL girilir.
- Yönlendirme türü olarak 301 seçilir ve işlem tamamlanır.
Bu işlemin sonucunda arama motoru botlarına artık eski sayfanın yerine bu sayfanın SERP sonuçlarında çıkmasının istendiği bildirilmiş olur.
Bu noktada URL değişikliği işleminin de hangi durumlarda uygulandığını belirtmekte fayda görüyoruz:
- Tüm web sitesindeki SEO dostu olmayan URL yapısı değiştirilmek isteniyorsa,
- İlk URL oluşturulurken yazım hataları yapılmışsa,
- URL’de büyük harf kullanılmışsa,
- URL’de alt tire kullanılmışsa,
- URL’de boşluk varsa,
- URL’de Türkçe karakter kullanılmışsa.
Sayfa Silinmesi
Bazı durumlarda web sitesi yöneticileri, belirli sayfaların artık silinmesi gerektiği yönünde karar verebilir. Bu karar, söz konusu sayfaların değersiz ve web sitesinde yer alması istenmeyen sayfalar olmalarından kaynaklanır.
Bu tür durumlarda ilgili sayfaların aldıkları organik trafik kontrol edilir. Sayfanın direkt olarak yönlendirilmeden kaldırılması, bu sayfadan alınan trafiğin yitirilmesine neden olur.
Bu nedenle genelde uzmanlar, sayfaları tamamen kaldırmak ya da silmek yerine 301 yönlendirme yöntemini kullanırlar.
Böylece eski değersiz sayfadan az da olsa alınan trafik ve görüntülenme yitirilmemiş olur.
Fakat bu noktada dikkat edilmesi gereken bir konu mevcuttur. Yönlendirme işlemleri hangi nedenlerle yapılırsa yapılsın yönlendirilen sayfanın yönlenen sayfayla ilişkili olması son derece önemlidir.
- Örneğin www.example.com/erkek/ayakkabi/spor-ayakkabi sayfasının artık satışa devam edilmeyeceği için yönlendirilmek istendiğini düşünelim.
- Bu senaryoda söz konusu URL hâlihazırda bir trafiğe sahiptir. Dolayısıyla ilgili sayfanın silinmesi, web sitesine yüksek oranda trafik kaybettirir.
- Bu yönlendirme işleminin alakalı bir sayfaya yapılması oldukça önemlidir. Bu örnekte söz konusu alakalı sayfa, www.example.com/erkek/ayakkabi/ sayfasıdır ve yönlendirme buraya yapılmalıdır.
Site Taşıma İşlemleri
Site taşıma işlemleri de URL değişikliklerine neden olabildiğinden 301 yönlendirmelerinin yoğun olarak kullanıldığı işlemlerdendir.
Site taşıma sırasında eski URL’lerin tümünün detaylı bir şekilde listelenmesi, göz ardı edilen URL kalmaması gerekir.
Bu işlemin ardından her eski URL’in yeni web sitesindeki karşılığı yazılmalı, detaylı bir tablo oluşturulmalıdır.
Bu noktadan sonra eski URL’lerin tümü kalıcı olarak 301 ile yeni adreslere yönlendirilmelidir.
Not: Site taşıma işlemi birden fazla basamağı içeren, karmaşık SEO aksiyonlarına ihtiyaç duyar. Bu nedenle site migration yönlendirme işlemleri de dâhil olmak üzere kalan tüm aksiyonların uzmanlar tarafından yürütülmesi gerekir.
www – Non www
Bazı web sitelerinin www ile bazılarınınsa direkt olarak site ismiyle başladığını fark etmişsinizdir.
Bu noktada web sitesi yöneticileri, domainlerinin www ile başlayıp başlamayacağını tercih edebilirler. Fakat bu konuda da 301 yönlendirme işlemlerinin önemi büyüktür.
Web sitesinin www’lu ve www’suz olmak üzere 2 versiyonu bulunur. Burada hangi versiyon kullanılmak isteniyorsa diğeri bu versiyona kalıcı olarak yönlendirilmelidir.
Aksi takdirde www’lu ve www’suz bu 2 versiyon, arama motoru botları tarafından farklı web siteleri olarak algılanabilir.
Bu durumda öncelikle web sitesinin trafiği doğru bir şekilde ölçülemez. İkincisi arama motoru botları bu iki web sitesinin birbirinin kopyası olduğunu düşünebilir.
Bu sebeple hangi kullanım tercih edilecekse diğerinin ona 301 ile kalıcı olarak yönlendirilmesi gerekir.
HTTP’den HTTPS’e Geçiş
www ve non-www konusunda olduğu gibi web sitesinin HTTP’li versiyonunun da HTTPS’li versiyona yönlendirilmesi son derece önemlidir.
Web sitesi yöneticileri, adreslerini güvenli bağlantı üzerinden kullanıcılara sunmak için HTTP’li adresleri HTTPS’li olanlara 301 ile kalıcı olarak yönlendirmelidirler.
Birden Fazla Domain’in Teke Düşürülmesi
Bazı durumlarda web sitesi sahipleri, farklı adreslerde kullanıcılara farklı hizmetler sunabilirler.
Bu hizmetlerden birinin sonlandırılması sonucunda söz konusu web sitesi kapatılmak istendiğinde diğer web sitesine yönlendirme yapılabilir.
Bu yönlendirme işleminin de kalıcı olacağı göz önünde bulundurulursa burada tercih edilecek redirect türü de 301 olacaktır.
301 Yönlendirme İşlemi Nasıl Yapılır?
301 yönlendirme işleminin nasıl yapılacağı, web sitesinin hosting sağlayıcısına göre farklılık göstermektedir.
Yazımızın bu bölümünde sizler için en çok kullanılan hostinglerden biri olan WordPress üzerinden nasıl 301 yönlendirme işlemi yapabileceğinizi açıklayacağız. Örneğimizde Rank Math SEO eklentisini kullanıyor olacağız.
Sizler de aşağıdaki adımları uygulayarak 301 redirect işlemlerinizi gerçekleştirebilir ve performansınızı artıracak aksiyonları almaya başlayabilirsiniz.
- WordPress Admin panelden giriş yapın.
- Sol tarafta yer alan menüden Rank Math SEO eklentisini seçin.
- Yönlendirmeler > Ayarlar adımını takip edin.
- Dikkat edin, tekil yönlendirmeleri yapacağımız alan burası değil. Bu ortam üzerinden genel yönlendirme ayarlarınızı yapabilirsiniz.
- Yönlendirme yapabilmek için Rank Math SEO > Yönlendirmeler bölümüne sol tarafta bulunan menü üzerinden gidin.
- Yeni Ekle seçeneğini seçin.
- Karşınıza çıkan ekrandaki Kaynak URL’ler alanına yönlendirmek istediğiniz URL’i girin ve Kesin’i seçin.
- Hedef URL alanına söz konusu sayfanın yönlendirileceği adresi girin.
- Yönlendirme türü olarak 301 Kalıcı Yönlendirme’yi işaretleyin. Bu bölüm aracılığıyla 302 geçici yönlendirme de yapabilirsiniz.
- Durum kısmından Etkinleştir’i işaretleyin.
- Yönlendirme Ekle butonuna tıklayın.
Bu adımları izledikten sonra çerezleri temizleyin ve yönlendirdiğiniz URL’e giderek işlemi test edin. Eski sayfaya gitmek istediğinizde karşınıza artık yeni sayfanın geldiğini göreceksiniz.
Web Sitenizin Yönlendirmelerini Test Etme ve İzleme
301 ve 302 yönlendirme işlemleri, özellikle çok sayfalı web sitelerinde kontrol edilmesi zor hâle gelebilir. Bu sebeple yapılan her yönlendirmenin dikkatli bir şekilde planlanarak işleme alınması oldukça önemlidir.
Fakat yine de web sitesine bağlı olan sayfaların hangi HTTP durum koduyla ilintili olduklarını inceleyerek hangi sayfaların 301 ile yönlendirildiğini tespit edebilmek mümkündür.
İlk olarak WordPress gibi bir hosting servisi kullanıyor ve yönlendirme yaparken Rank Math SEO gibi bir eklenti tercih ediyorsanız geçmişte yaptığınız yönlendirmeleri toplu bir şekilde görüntüleyebilirsiniz.
Bunun için Yönlendirmeler bölümüne giderek karşınıza çıkan ekranda yer alan geçmiş 301 – 302 yönlendirmeleri görüntüleyebilirsiniz. Herhangi bir yanlışlık varsa gerekli müdahaleleri gerçekleştirebilirsiniz.
Web sayfalarının redirect durumlarını kontrol etmenin bir diğer yoluysa Google Search Console aracını kullanmaktır.
Web sayfalarını taramak için ziyaret eden arama motoru botları, sayfaların HTTP durum kodlarını kaydeder. Sonrasında bunları Google Search Console üzerinden web sitesi yöneticilerine raporlar.
Bu noktada söz konusu ortam üzerinden redirect işlemi sebebiyle indexe alınmayan sayfalar kolaylıkla görüntülenebilir.
- Google Search Console’u açın ve işlem yapmak istediğiniz mülkü seçin.
- Sol menüden Dizin Oluşturma ve Sayfa Sayısı adımlarını takip edin.
- Sayfanın altında bulunan Sayfalar Neden Dizine Eklenmiyor? kısmına gidin ve Yönlendirmeli Sayfa satırını bulun.
- İlgili bölüme tıklayın ve karşınıza çıkan ekrandan hangi sayfaların yönlendirildiğini inceleyin.
- Sayfayı aşağı kaydırarak URL’leri incelemeyi unutmayın.
Faydalı İpucu: URL’lerinizin hangi durum koduna sahip olduğu bilgisine erişerek de yönlendirme yapılan sayfaları kolaylıkla tespit edebilirsiniz. Bunun için URL’lerinizi Google Sheets’e çekebilir; özel bir App Scripts kodu oluşturarak URL’lerin HTTP durum kodlarını istediğiniz satırlara yerleştirebilirsiniz. Bu işlemi özel Python kodları oluşturarak da yapabilirsiniz.
Bu yöntemlerin yanı sıra gerçekleştirmiş olduğunuz yönlendimelerin çalışıp çalışmadığını online toollar kullanarak da kontrol edebilirsiniz.
Bu noktada en çok kullanılan online araçlardan biri Web FX HTTP Status Tool’dur.
Web FX üzerinden HTTP kontrolü şu şekilde yapılır:
- Web sitesine giriş yapın.
- URLs kısmına kontrol etmek istediğiniz URL’leri girin ve Check’e tıklayın.
- İşlem tam olarak bu kadar kolay. Artık yapmanız gereken tek şey kontrol işleminin bitmesini beklemek ve karşınıza çıkan sonuçları izlemek.
Dilerseniz Screaming Frog SEO Spider aracını kullanarak da web sitenizin yönlendirilen sayfalarını toplu olarak görüntüleyebilirsiniz. Bunun için şu adımları izleyebilirsiniz:
- Screaming Frog’u açın ve crawl’u başlatın.
- İşlemin bitmesinin ardından üst menüde yer alan Response Code bölümünü tıklayın.
- Response Code bölümü, web sayfalarınızın HTTP durum kodlarını listeleyecektir. Bu kısmı inceleyerek hangi sayfaların 301 ile yönlendirildiğini kolaylıkla tespit edebilirsiniz.
Bazı Yaygın Yönlendirme Problemleri ve Çözümleri
301 yönlendirme işlemleri her ne kadar basit gibi görünse de işinde uzman olmayan kişiler tarafından gerçekleştirildiklerinde ortaya birtakım sorunlar çıkabilir.
Bu bölümde yaygın olarak karşılaşılan yönlendirme sorunlarından ve çözümlerinden bahsedeceğiz.
Redirect Chain Sorunları
Redirect Chain, bir dizi URL’in birbirine yönlendirilmesi sorununa verilen addır.
Bunu bir örnekle açıklayalım:
- www.example.com/blog/blog-icerigi-1 içeriğinin http://www.example.com/blog/blog-icerigi-2 sayfasına yönlendirildiğini düşünelim.
- Fakat bu senaryoda http://www.example.com/blog/blog-icerigi-2 adresi de http://www.example.com/blog/blog-icerigi-3 adresine hatta bu adres de http://www.example.com/blog/blog-icerigi-4 adresine yönlendirilmiş olsun.
- Bu durum arama motoru botlarının ilk adresten son adrese giderken çok fazla zaman kaybetmesine hatta son sayfaya erişememesine neden olur.
Redirect chain, HTTP isteklerinde ek yük oluşturarak kullanıcı ve arama motoru botlarının deneyimlerini direkt olarak olumsuz etkiler.
Bu sebeple 301 yönlendirme işlemi yapmadan önce yeni adresin 301 ya da 302 HTTP durum koduna sahip olmadığından emin olunması gerekir.
404 Sayfalara Yönlendirme Yapma
Yaygın 301 redirect sorunlarından bir diğeriyse sayfaları 404 HTTP durum koduna sahip olan web sayfalarına yönlendirmektir.
Bu durumda arama motoru botları ve kullanıcılar, bulunamayan bir sayfayla karşılaşmış olurlar. Bu durum tarama bütçesini de olumsuz etkiler.
404 sayfaya yönlendirme işlemi genellikle dikkatsizlik sonucu ortaya çıkar. Bu işlemin bilinçli bir şekilde yapılması beklenemez.
Bu sebeple 301 redirect yapmadan önce URL durum kodlarının detaylı bir şekilde incelenmesi, yalnızca 200 durum koduna sahip olan sayfalara yönlendirmelerin yapılması gereklidir.
301 ve 302 Redirect Seçimi
Daha önce de belirttiğimiz gibi 301 kalıcı, 302 ise geçici yönlendirmeyi ifade eder.
Geçici olarak kapatılan ve bir süre sonra açılacak olan bir sayfanın 301 ile yönlendirilmesi yanlış bir aksiyon olacaktır. Aynı şekilde kalıcı olarak kapatılmak istenen bir sayfanın da 302 ile yönlendirilmesi yanlış olacaktır.
Bu doğrultuda index hatalarıyla karşılaşmamak ve performans gösteren sayfaları kaybetmemek için yönlendirme yapılmadan önce 301 ve 302 seçiminin doğru şekilde yapılması son derece önemlidir.
Sonuç
301 yönlendirmeler; site geçişlerinden URL değişikliklerine, kullanıcı yönlendirmeden stok yönetimine kadar sayısız gerekçeyle kullanılabilir.
301 yönlendirme işlemi yapmayan web siteleri, tarama bütçelerini optimize etme konusunda başarısız olur.
Bu redirect türünün kullanılmaması, kullanıcı deneyiminin de direkt olarak olumsuz etkilenmesine neden olabilir.
Web siteleri sürekli olarak değişen, dinamik yapılara sahip olduklarından bu noktada yönlendirme yönetimi hayati öneme sahiptir.
Bu yazımızda 301 yönlendirmenin ne anlama geldiğinden, nasıl çalıştığından, SEO açısından ne ifade ettiğinden ve nasıl uygulanacağından detaylı bir şekilde bahsetmeye çalıştık.
Sizler de yazımızdan edindiğiniz bilgiler ışığında web sitenizdeki 301 yönlendirmeleri kontrol edebilir ya da yeni 301 redirect planlamalarınızı yapmaya başlayabilirsiniz.